Het Systeemdossier kent een wettelijke grondslag vanuit het Besluit bouwwerken en leefomgeving (Bbl). Het Bbl wijst integraal de NEN 1010 aan als verplichte norm, zegt Jan de Boer van Solar Techniek Nederland. “De wet wijst ook altijd automatisch de laatste versie aan. De NEN-commissie heeft de NEN1010:2020 aangewezen als de laatst geldende versie. In deze norm, hoofdstuk 712.6 wordt verwezen naar de aanvullende eisen voor een PV-systeem naar de NEN-EN-IEC 62446-1.”

Transparant

Met andere woorden: het is een verplichting om een Systeemdossier aan te maken voor elke zonnestroom-installatie, groot of klein, zakelijk of particulier. De pv-eigenaar, de inspecteur, installateur en adviseur & ontwerper hebben toegang tot Systeemdossier.nl. In Systeemdossier.nl moeten sowieso alle relevante documenten van het PV-systeem zijn opgeslagen, inclusief de metingen en beproeving van de PV-installatie, vervolgt De Boer. “De PV-installatie wordt transparant en daarmee vanzelf beter!”

Oplevering

Tot nu toe zijn in Nederland zo’n drie miljoen PV-installaties aangelegd, blijkt uit markdata. Uit onderzoek is bovendien gebleken dat meer dan 98% van alle particuliere PV-installaties geen opleverdocument van InstallQ is gemaakt of dat de PV-installatie op een andere manier aantoonbaar is beproefd, stelt hij. “Terwijl dit vanuit de NEN 1010 en NEN-EN-IEC 62446-1 wel verplicht is ook vroeger, al vanaf het begin, alvorens de PV-installatie in bedrijf genomen mag worden.”

Gebreken

Meer dan 90% van alle bestaande PV-installaties vertoont ernstige en minder ernstige gebreken, aldus De Boer. “Dat is zorgwekkend. Deze gebreken zouden in een vroeg stadium vanzelf aan het licht zijn gekomen als er werd opgeleverd volgens de NEN-normeringen.”

Als voorbeeld van onkundig en foutief monteren noemt De Boer kabels van een PV-installatie die door een regenpijp, ventilatiekanalen en/of gasrookafvoerkanalen zijn getrokken. ‘’Het is geen uitzondering wat we zien, het is schering en inslag.”

Verder ziet hij vereffeningsleidingen, inductievelden, isolatiefouten, foutief gemaakt connectoren en omvormers op verkeerde plekken als veelvoorkomende problemen. “Als je ziet wat er in de groepenkast is of wordt achtergelaten… Dat is zorgwekkend. Want geen bescherming tegen overstroomsituaties. Installatie automaten, aardlekschakelaars en AC-kabels zonder beproevingsrapporten. PV-verdelers die onvoldoende goed zijn ontworpen en geïnstalleerd, groepenverklaringen die ontbreken en ga zo maar door.”

Meten en beproeven

Een ander essentieel onderdeel van het Systeemdossier.nl is de zogenaamde categorie 1 meting. Als dit bij oplevering wordt gedaan, wat overigens verplicht is alvorens je de installatie aan zet, kunnen er doorgaans al veel fouten uit worden gehaald. De Boer: “Deze fouten kunnen direct als terugkoppeling dienen naar de monteurs en die verbeteren daardoor alleen al hun werk.”

Nieuw werk en inkomsten

De onvoldoende onderrichte personen uit de beginperiode zijn intussen allang verdwenen of hebben zich geschoold, vervolgt De Boer. “Met Systeemdossier.nl krijgen installateurs die nu nog actief zijn de kans om tegen betaling particuliere inspecties uit te voeren, en de daarin gevonden gebreken herstelwerkzaamheden uit te voeren.”

De Boer vervolgt:” Iedereen weet dat de installatie van PV-panelen op dit moment redelijk op zijn gat ligt, maar de focus ligt komende periode op inspectie & herstelwerkzaamheden.”

Inspectiemethode

In de basis is het opleverdocument van InstallQ altijd het vertrekpunt, aangevuld met het VPI-inspectieplan voor alle soorten inspecties. Hierin worden de vitale delen van de installatie extra belicht en verwerkt in een hersteladvies (rood) of een verklaring van redelijk & aanvaardbaar of goed.

In de redelijk & aanvaardbaarheidsverklaring kunnen wel hersteladviezen zijn opgenomen. Deze punten kunnen eventueel op termijn problemen opleveren. Wil de PV-eigenaar de PV-installatie op groen hebben staan, dan zullen deze hersteladviezen uitgevoerd moeten worden.

De herstelwerkzaamheden die daar mogelijk uit voortvloeien, kan de installateur-inspecteur zelf uitvoeren. Deze herstelwerkzaamheden worden uiteraard aantoonbaar en verifieerbaar gemaakt door middel van fotomateriaal en verwijzingen naar de normeringen.

Hoe word je installateur-inspecteur?

Als je aan de kwaliteitseisen voldoet - een PV-erkenning van InstallQ en succesvolle afronding van de opleiding tot NEN-EN-IEC 62446-1 vakbekwaam persoon - ben je welkom! Je leert dan gebreken te kwalificeren en te onderbouwen vanuit de NEN-normen. Het VPI-inspectieplan en het InstallQ opleverdocument komen uitgebreid aanbod. Je leert alle metingen en beproevingen en visuele aspecten op minimaal scope 12 niveau.

Toegang PV-eigenaar

De PV-eigenaar betaalt per kwartaal een bedrag van € 9 euro (incl. BTW) per maand. Daarnaast is er een inspectiedienst verplicht af te nemen. Dat kan zijn:

• Een eerste oplevering (bij het inbedrijf stellen)
• Een second opinion (bij issues)
• Een onderhoudsinspectie (periodieke inspecties)
• Een schade inspectie (bij schade door, wind, hagel, diefstal en vandalisme en dieren.
• Een nulmeting (als de PV-installatie al langere tijd bestaat en er niets is)

De kosten van deze inspectie zijn allemaal gelijk en bedragen € 395 euro inclusief btw. De Installateur-inspecteur wordt dan gekozen door de klant zelf of op advies van de Installateur. De Installateur-inspecteur verdient er zelf € 295 euro ex BTW aan. Nog los van de eventuele herstelwerkzaamheden.

Een trotse PV-branche

De Boer: “Systeemdossier.nl gaat er voor zorgen dat voor iedereen inzichtelijk wordt wat er precies op onze daken ligt en in de huizen is gemaakt. Maar ook dat er, waar nodig, herstelwerkzaamheden worden uitgevoerd. Zodat alle PV-installaties voldoen aan de wet- en regelgeving en risico’s worden uitgebannen. We dragen de PV-branche een warm hart toe en pleiten voor verdere professionalisering. De invoering van het Systeemdossier.nl draagt daar aan bij.”

Stelling

De Boers stelling: als alles goed wordt gedocumenteerd in het Systeemdossier en dat PV-installaties worden beproefd en bemeten en de toegang wordt gerealiseerd voor alle betrokken partijen, dan gaat de transparantie omhoog en daarmee vanzelf ook de kwaliteit. “Er is veel meer ‘sociale’controle van elkaar op het werk.”

Dit artikel is gesponsor door Solar Techniek Nederland.