NEN 3140 is een belangrijke norm voor installateurs en (andere) werkgevers, omdat zij er voor moeten zorgen dat hun werknemers veilig kunnen werken. Bijvoorbeeld tijdens het inspecteren van een elektrische installatie. In dit artikel zetten we een aantal belangrijke aspecten van deze norm op een rijtje. Het artikel wordt regelmatig uitgebreid en geüpdatet.
In dit NEN 3140-overzichtsartikel:
De inhoud van NEN 3140
- NEN 3140 richt zich op de interactie tussen mens en elektrische installatie
Is NEN 3140 verplicht?
- Is NEN 3140 nou wel of niet verplicht?
NEN 3140 & inspectie
- Periodieke inspectie van elektrische inspectie en apparatuur
- De financiële risico's van een NEN 3140 inspectie
NEN 3140 & verantwoordelijkheid
- NEN 3140: wie krijgt welke verantwoordelijkheid?
-Het uitbesteden van installatieverantwoordelijkheid
Kennistests NEN 3140
-Test uw kennis als vakbekwaam persoon
-Test uw kennis als installatieverantwoordelijke
-Test uw kennis als werkverantwoordelijke
-Test uw kennis als voldoende onderricht persoon
De 'nieuwe' NEN 3140
-NEN 3140: wat is er nieuw?
-Aandacht voor vlambogen in vernieuwde NEN 3140
Interactie tussen mens en elektrische installatie
'NEN 3140 Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Laagspanning’ gaat over het werken aan, met, of in de buurt van elektrische laagspanningsinstallaties en elektrische arbeidsmiddelen. Het doel van de norm is veilige werkomstandigheden te bewerkstelligen voor iedereen die bij die bedrijfsvoering – dat wil zeggen ook bij onderhoud, gebruik, inspectie en beheer – is betrokken. Onder ‘elektrische arbeidsmiddelen’ vallen niet alleen machines en gereedschappen, maar ook alle andere elektrische apparatuur die in het pand in gebruik is.
Is NEN 3140 verplicht?
Regelmatig vragen mensen zich af of de norm NEN 3140 nou wel of niet verplicht is. De toepassing van NEN 1010 is voorgeschreven in het Bouwbesluit en wettelijk verplicht bij het ontwerp en de aanleg van een elektrische installatie. En bij de eerste inspectie voorafgaande aan de ingebruikname. De toepassing van specifiek NEN 3140 (Bedrijfsvoering van elektrische installaties - Laagspanning') wordt niet genoemd in de Arbowet.
NEN 3140: periodieke inspectie
Een elektrische installatie moet veilig worden opgeleverd en vervolgens tijdens het gebruik veilig worden gehouden. Het doel van een inspectie is controleren of de installatie voldoet aan de technische voorschriften en veiligheidsvoorschriften, zoals omschreven in de desbetreffende normen.
Financiële risico's inspectie
Het inspecteren van een elektrische installatie aan de hand van NEN 3140 kan volgens Elektroraad Expertise grote financiële risico's opleveren voor inspecterende bedrijven. Wat kunnen zij doen om financiële schade te voorkomen?
Wie krijgt welke verantwoordelijkheid?
Onder NEN 3140 worden verschillende functies en verantwoordelijkheden belegd. Dit zijn voldoende onderricht persoon, vakbekwaam persoon, werkverantwoordelijke en installatieverantwoordelijke. Wat houden deze verschillende rollen in en welke opleidingen zijn nodig om binnen de rollen aan de slag te gaan?
Installatieverantwoordelijkheid uitbesteden
Als werkgevers NEN 3140 toepassen, moeten ze een zogeheten ‘Installatieverantwoordelijke’ (IV) aanwijzen. De installatieverantwoordelijkheid kan worden overgedragen.
Kennistest voor vakbekwaam persoon
Een vakbekwaam persoon (VP) is iemand die op grond van opleiding en ervaring weet welke gevaren zijn verbonden aan het werken met elektriciteit en ook weet hoe je moet voorkomen dat je daar slachtoffer van wordt. Een elektrotechnische vakopleiding op minimaal niveau 2 moet hiervoor voldoende zijn, zonodig aangevuld met een specifieke cursus. Deze kennistest richt zich op de vakbekwaam persoon.
(Tekst gaat verder onder kader.)
Kennistest installatieverantwoordelijke
Bij de installatieverantwoordelijke (IV) ligt de verantwoordelijkheid voor de elektrische arbeidsmiddelen en elektrische installaties die in het bedrijf worden gebruikt. Niet alleen valt hier de technische veiligheid onder, maar ook de bedrijfszekerheid van elektrische installaties. Deze kennistest richt zich op de installatieverantwoordelijke.
Kennistest werkverantwoordelijke
De werkverantwoordelijke (WV) is verantwoordelijk voor de uitgevoerde werkzaamheden en stuurt de voldoende onderricht personen en vakbekwame personen aan. In deze kennistest stellen we vragen die van toepassing zijn op de werkverantwoordelijke.
Kennistest voldoende onderricht persoon
Voldoende onderrichte personen zijn door instructie in staat om bij hun werkzaamheden elektrische gevaren te vermijden. Op een aanwijzing als VOP kunnen zeer uiteenlopende taken zijn beschreven. Deze kennistest richt zich op de VOP.
NEN 3140: wat is er nieuw?
NEN 3140 werd eind 2018 vernieuwd. Tekstueel is er veel veranderd in de norm. Zo zijn bepalingen begrijpelijker beschrijven en is de indeling beter genummerd. Ook is de norm beter in samenhang gebracht met bepalingen in de Arbo-regelgeving.
